Jak sen wpływa na masę naszego ciała i ewentualne odchudzanie? Dużo zależy od mózgu i naszych wyborów każdego dnia.
Wpływ hormonów na sen i wagę ciała
Hormon – leptyna jest w zawiły sposób zaangażowany w regulację apetytu, metabolizmu i spalania kalorii. Leptyna to substancja chemiczna, która mówi mózgowi, kiedy jesteś “pełny” (najedzony/a), kiedy organizm powinien zacząć spalać kalorie, a co za tym idzie, kiedy powinno tworzyć energię dla Twojego ciała. Hormon ten wyzwala serię komunikatów i odpowiedzi, które zaczynają się w podwzgórzu i kończą w tarczycy. Tarczyca kontroluje sposób, w jaki twoje ciało przechowuje i wykorzystuje energię.
Podczas snu poziom leptyny wzrasta, co mówi mózgowi, że na razie masz dużo energii i nie ma potrzeby wyzwalania uczucia głodu lub spalania kalorii. Kiedy nie śpisz wystarczająco dużo, kończysz z zbyt małą ilością leptyny w organizmie, co w końcu sprawia, że Twój mózg myśli, że nie masz wystarczającej ilości energii dla zaspokojenia swoich potrzeb. W takiej chwili mózg mówi nam, że jesteśmy głodni, nawet jeśli nie potrzebujemy w tym czasie jedzenia, i mózg postanawia przetworzyć zjedzone kalorie w tłuszcz, w celu przetworzenia go w energię podczas kolejnych okazji, gdy będziemy tego potrzebować. Spadek leptyny spowodowany brakiem snu może spowodować stałe uczucie głodu i ogólne spowolnienie metabolizmu.
Innym hormonem związanym ze snem i wagą ciała jest grelina. Cel greliny jest w zasadzie dokładnym przeciwieństwem leptyny: mówi ona mózgowi, kiedy trzeba jeść, kiedy powinien przestać palić kalorie i kiedy powinien przechowywać energię jako tłuszcz. Podczas snu poziom greliny spada, ponieważ sen wymaga znacznie mniej energii niż przebudzenie. Ludzie, którzy nie śpią wystarczająco, mają za dużo greliny w swoim organizmie, więc ciało myśli, że jest głodne i potrzebuje więcej kalorii, i przestaje palić te kalorie, ponieważ uważa, że ich brakuje.
Niektórzy naukowcy wysuwają hipotezę, że te zmiany hormonalne, które występują podczas snu, są wynikiem ewolucyjnego procesu, który zakończył się na ludziach, którzy mogli przetrwać niedobory żywności w zimie. Tradycyjnie, zimy mają długie noce i oferują mało możliwości zdobycia jedzenia, a lata mają krótkie noce i obfitość w pożywienie. Krótsze noce to mniej snu, mniej leptyny i więcej greliny, co sprawia, że organizm je jak najwięcej i oszczędza te kalorie na nadchodzącą zimę. Z zimą przychodzi więcej snu, co oznacza większe ilości leptyny i mniej greliny, z których oba mówią ciału, że nadszedł czas, aby spalić te kalorie, które przechowywano w okresie letnim.
Stwierdzono również, że pozbawienie snu zwiększa poziom hormonów stresu i oporność na insulinę, które również przyczyniają się do zwiększenia masy ciała. Oporność na insulinę może również prowadzić do cukrzycy typu 2.
Brak snu a nocne przekąski
Inne badanie przeprowadzone w American Journal of Clinical Nutrition wykazało, że kiedy ludzie byli pozbawieni snu, wzrastało u nich spożycie nocnych przekąsek i osoby te częściej wybierały przekąski o wysokiej zawartości węglowodanów. W innym badaniu przeprowadzonym na University of Chicago uczestnicy pozbawieni snu wybrali przekąski o dwukrotnie większej zawartości tłuszczu niż osoby, które spały co najmniej 8 godzin.
Jeszcze inne badanie wykazało, że zbyt krótkie spanie skłania ludzi do spożywania większych porcji wszystkich pokarmów, zwiększając przyrost masy ciała. W przeglądzie 18 badań naukowcy odkryli, że brak snu prowadził do zwiększonych zachcianek na pokarmy bogate w wartości energetyczne i węglowodany.Możemy z tego wywnioskować, że senny mózg zdaje się pragnąć fast foodów, a jednocześnie nie ma kontroli impulsów, by powiedzieć „nie”.
Źródła:
http://www.vivo.colostate.edu/hbooks/pathphys/endocrine/bodyweight/leptin.html
https://www.sleepfoundation.org/
https://academic.oup.com/ajcn/article/89/1/126/4598230
https://academic.oup.com/sleep/article/39/3/653/2454026
